-Lính Trẻ-
|
Tóm tắt: Sự nghiệp đào tạo đội ngũ cán bộ Quân đội, trong đó có đội ngũ cán bộ
chính trị đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng luôn được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí
Minh đặc biệt quan tâm. Bởi vì, đây là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nhân
tố con người, xây dựng tổ chức - yếu tố quyết định trong xây dựng Quân đội vững
mạnh về chính trị. Bài viết phân tích vai trò của công tác đảng, công tác chính
trị trong đào tạo cán bộ chính trị ở các học viện, nhà trường Quân đội hiện nay.
Hơn 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành
của Quân đội nhân dân Việt Nam mặc dù bối cảnh lịch sử và nhiệm vụ cách mạng
trong từng thời kỳ có khác nhau; đặc điểm, mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ, nội
dung, thời gian và phương pháp đào tạo cán bộ chính trị của Quân đội trong mỗi
giai đoạn cũng có sự thay đổi, song nhìn chung số lượng, chất lượng đào tạo cán
bộ chính trị đều cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển của tình hình nhiệm vụ cách
mạng, nhiệm vụ của Quân đội trong từng thời kỳ.
Thực tế cho thấy, chất lượng
đào tạo đội ngũ cán bộ trong Quân đội phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhiều mặt
công tác, trong đó công tác đảng, công tác chính trị là yếu tố đặc biệt quan
trọng, trực tiếp tham gia và quyết định đến chất lượng, hiệu quả công tác đào
tạo đội ngũ cán bộ trong đó có đào tạo cán bộ chính trị ở các học viện, nhà
trường Quân đội. Vai trò đó được biểu hiện tập trung trên một số vấn đề sau:
1. Công tác
đảng, công tác chính trị là công tác lãnh đạo của Đảng đối với toàn bộ quá
trình đào tạo cán bộ chính trị ở các học viện, nhà trường Quân đội
“Công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội
nhân dân Việt Nam là bộ phận rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam đối với Quân đội, một mặt công tác cơ bản của cấp ủy, chính
ủy, chính trị viên (bí thư cấp ủy, chi bộ), chỉ huy và cơ quan chính trị các
cấp trong Quân đội; là công tác xây dựng Đảng, xây dựng Quân đội về chính trị,
tư tưởng và tổ chức; là công tác vận động quần chúng của Đảng trong Quân đội,
nhằm giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo
tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, bảo đảm cho Quân đội
luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc, tuyệt
đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, sẵn sàng chiến
đấu hy sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hoàn thành xuất sắc mọi
nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó”[1]...
Trải qua các giai đoạn lịch sử, mặc dù tên gọi hoạt động công tác đảng, công tác
chính trị trong Quân đội không giống nhau, nhưng mục đích, vai trò, ý nghĩa và
bản chất của hoạt động này không hề thay đổi. Trước năm 1980 gọi là “Công tác chính trị”; từ 18/01/1980 -
19/7/1993 là “Công tác đảng - công tác
chính trị”; từ 19/7/1993 - 12/1994 gọi là “Công tác chính trị”; từ 12/1994 đến nay gọi là “Công tác đảng, công tác chính trị”.
Có thể khẳng định, trong mọi
hoạt động, mọi lĩnh vực công tác và từng nhiệm vụ của Quân đội ta đều có hoạt
động công tác đảng, công tác chính trị và nó đã thực sự là “linh hồn”, “mạch
sống” của mỗi cơ quan, đơn vị và trong toàn quân nhằm giữ vững và tăng cường sự
lãnh đạo “tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt” của Đảng đối với quân đội. Đồng thời,
công tác đảng, công tác chính trị tham gia trực tiếp vào quá trình định hướng
tư tưởng, chỉ đạo hành động, hướng dẫn, kiểm tra và tổng kết thực tiễn việc
thực hiện các nhiệm vụ trên tất cả mọi lĩnh vực công tác trong toàn quân.
Đào tạo cán bộ Quân đội nói chung và đào tạo cán
bộ chính trị nói riêng là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, nhiệm vụ này phải trải
qua nhiều khâu, nhiều bước với sự tham gia của nhiều lực lượng. Nhưng dù với
cách thức tổ chức đào tạo như thế nào cũng hướng tới trả lời câu hỏi: Đào tạo
nhằm mục đích gì? Đào tạo với nội dung và phương thức ra sao? Quy trình như thế
nào? Quá trình đào tạo có gắn kết chặt chẽ và đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhiệm
vụ cách mạng, nhiệm vụ Quân đội hay không? Điều này phụ thuộc rất lớn vào hiệu
quả tiến hành công tác đảng, công tác chính trị với mục đích chính là lãnh đạo
tư tưởng, xây dựng tổ chức, xây dựng con người và thực hiện công tác chính sách
trong toàn bộ quá trình đào tạo.
Công tác đảng, công tác chính trị với tính cách
là hoạt động lãnh đạo của toàn bộ quá trình đào tạo cán bộ chính trị phải “đi
trước một bước” và tham gia quán triệt đầy đủ, sâu sắc quan điểm, tư tưởng cơ
bản của Đảng về giáo dục, đào tạo nói chung và đào tạo đội ngũ cán bộ trong Quân
đội nói riêng.
Trên thực tế, ngay từ trước
khi thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân (22/12/1944), Đảng và
Bác Hồ đã tiến hành tốt công tác đảng, công tác chính trị, đặc biệt là công tác
cán bộ trong lực lượng vũ trang. Theo đó, Đảng và Bác Hồ đã sớm lựa chọn và gửi
một số cán bộ sang học tập tại một số trường quân sự ở Trung Quốc và Liên Xô.
Trong giai đoạn (1945 - 1954) để chuẩn bị lực lượng cán bộ chính trị đáp ứng
yêu cầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Đảng ta đã thực hiện công tác
chỉnh huấn cán bộ ngay trên chiến
trường, sau mỗi trận chiến đấu, góp phần chấn chỉnh đội ngũ, bồi dưỡng phẩm
chất, năng lực thực tiễn và phong cách công tác cho cán bộ toàn quân, trong đó
có cán bộ chính trị.
Sau khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng (năm 1954)
phát triển đi lên theo con đường xã hội chủ nghĩa và thực hiện cách mạng dân
tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, Đảng, Nhà nước và
Quân đội thực hiện chủ trương đào tạo cán bộ chính trị tập trung tại các nhà
trường và cơ sở đào tạo trong Quân đội với thời gian đào tạo là 03 năm. Bước
vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, Đảng ta chuyển sang thực hiện chủ trương đào tạo
cán bộ chính trị “cấp tốc”, “ngắn hạn” để kịp thời đáp ứng yêu cầu về số lượng
cán bộ cho các chiến trường.
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng (năm 1975),
cả nước thống nhất quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, nhằm đáp ứng yêu cầu xây
dựng Quân đội trong tình hình mới, Đảng, Nhà nước, Quân đội thực hiện chủ
trương đào tạo cán bộ quân đội “tập
trung, cơ bản, chính quy”, trong đó có nhiệm vụ đào tạo cán bộ chính trị.
Bám sát tình hình thế giới và trong nước, bám sát nhiệm vụ cách mạng, trong mỗi
giai đoạn, thời kỳ, Đảng, Nhà nước, Quân ủy
Trung ương, Bộ Quốc phòng luôn có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, định
hướng đúng đắn và toàn diện tới nhiệm vụ đào tạo cán bộ chính trị từ việc xác
định mô hình, mục tiêu, yêu cầu đào tạo tới đổi mới nội dung, chương trình và
phương pháp đào tạo. Quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng các tổ chức đảng, tổ
chức chỉ huy và đội ngũ cán bộ, giảng viên trong các nhà trường, cơ sở đào tạo
cán bộ chính trị phát triển toàn diện.
Hiện nay, thực hiện quan điểm Đại hội XII của
Đảng về giáo dục, đào tạo “tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu
quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ
quốc và nhu cầu học tập của nhân dân”[2];
“tiếp tục đổi mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo
hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học”[3],
công tác đảng, công tác chính trị tiếp tục giữ vai trò lãnh đạo, định hướng và
trực tiếp tham gia vào các nhiệm vụ, các giai đoạn của quá trình đào tạo cán bộ
chính trị cho Quân đội. Cho dù đào tạo cán bộ chính trị với hình thức nào, quy
mô ra sao thì công tác đảng, công tác chính trị đã, đang và sẽ vẫn là kim chỉ
nam, là “linh hồn”, “mạch sống” với tính cách lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện công
tác đào tạo cán bộ chính trị. Thực tế lịch sử
cho thấy, các nhà trường, cơ sở đào tạo trong toàn quân đã đào tạo, bồi dưỡng
và cung cấp hàng vạn cán bộ chính trị cho các chiến trường, các đơn vị, các
lĩnh vực công tác trên khắp mọi miền đất nước và trong các nhiệm vụ quốc tế, bao
gồm cả các đơn vị của Quân đội ta trong thành phần Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên
Hiệp quốc, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, xây dựng Quân đội
nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”.
2. Hoạt
động công tác đảng, công tác chính trị là mô hình, kiểu mẫu, bài học trực quan
sinh động để bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, tay nghề cho học viên ở các nhà
trường, cơ sở đào tạo cán bộ chính trị
Cùng với các mặt công tác
khác, công tác đảng, công tác chính trị tham gia trực tiếp và toàn diện vào thực
hiện nhiệm vụ đào tạo cán bộ chính trị ở các nhà trường, cơ sở đào tạo trong Quân
đội với nhiều biểu hiện, tính chất và tầm mức khác nhau:
Thứ nhất, công
tác đảng, công tác chính trị luôn “đi trước, đón đầu”, bám sát thực tế, bám sát
nhiệm vụ đào tạo cán bộ chính trị để trực tiếp tuyên truyền, giáo dục chính trị
tư tưởng, xây dựng thái độ, động cơ, quyết tâm thi đua đúng đắn, tinh thần tự
lực, tự cường, chủ động khắc phục khó khăn hoàn thành nhiệm vụ cho các lực
lượng sư phạm. Kiên quyết phê phán, ngăn ngừa và loại bỏ tư tưởng tiêu cực, lạc
hậu trong quá trình đào tạo với quan điểm: “Tất
cả vì học viên thân yêu”; “Tất cả vì sự nghiệp đào tạo cán bộ chính trị cho Quân
đội”. Thông qua thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động, các kế
hoạch và chương trình giáo dục chính trị; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo
dục pháp luật; công tác cán bộ và công tác chính sách cho các đối tượng,… công
tác đảng, công tác chính trị trực tiếp tuyên truyền, giáo dục, động viên tư
tưởng các lực lượng sư phạm chủ động, tích cực, vượt qua khó khăn hoàn thành
tốt nhiệm vụ theo cương vị chức trách được giao.
Thứ hai, hoạt
động công tác đảng, công tác chính trị trực tiếp bồi dưỡng, hướng dẫn và đưa học
viên tham gia vào quá trình chỉ đạo, tổ chức, tiến hành công tác đảng, công tác
chính trị ở các nhà trường, cơ sở đào tạo. Đồng thời, thông qua các hoạt động
thực tiễn, công tác đảng, công tác chính trị trực tiếp tạo ra “môi trường trực
quan” và “sân chơi” sinh động, hấp dẫn, phong phú, mang tính chuẩn mực để bổ
trợ kiến thức, rèn luyện kỹ năng, tay nghề công tác đảng, công tác chính trị
cho học viên.
Thứ ba, hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong quá trình
đào tạo cán bộ chính trị tại các nhà trường và cơ sở đào tạo cũng như ở từng
loại hình đơn vị, từng quân chủng, binh chủng, học viện, nhà trường... trở
thành hệ “tham chiếu” để “kiểm nghiệm” tính đúng đắn, khoa học, tính thực sự,
thực tế của nội dung, chương trình, phương pháp, thời gian đào tạo cán bộ chính
trị cũng như uy tín, thương hiệu của các nhà trường, cơ sở đào tạo cán bộ chính
trị trong Quân đội.
Chất lượng, hiệu quả hoạt động công tác đảng,
công tác chính trị và uy tín của cán bộ chính trị ở đơn vị cũng là cơ sở để
kiểm nghiệm và đánh giá hiệu quả thực hiện phương châm đào tạo: “Lý luận gắn
liền với thực tiễn”, “Lý thuyết đi đôi với thực hành”, “Nhà trường gắn với đơn
vị, nhà trường sát với chiến trường”, “Nhà trường đi trước đơn vị” trong quá
trình đào tạo cán bộ nói chung và cán bộ chính trị nói riêng.
3. Công tác
đảng, công tác chính trị là một khoa học trong quá trình đào tạo cán bộ chính
trị
Thứ nhất, là môn khoa học xã hội, công tác đảng, công tác chính trị
nghiên cứu những nguyên lý, quy luật về xây dựng Đảng, nhất là xây dựng Đảng trong
điều kiện Đảng cầm quyền; xây dựng tổ chức đảng trong Quân đội; nghiên cứu quy
luật, nguyên tắc tiến hành công tác tư
tưởng, công tác tổ chức, công tác quần chúng và công tác chính sách trong Quân
đội… Công tác đảng, công tác chính trị lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng việc tổng
kết thực tiễn, nghiên cứu, bổ sung, phát triển lý luận xây dựng Quân đội về
chính trị, từ đó cung cấp cơ sở luận cứ khoa học để Đảng, Nhà nước, Quân đội và
các cơ quan chức năng tiếp tục hoàn thiện, phát triển lý luận về công tác đảng,
công tác chính trị, trong đó có công tác đảng, công tác chính trị trong đào tạo
cán bộ chính trị ở các nhà trường, cơ sở đào tạo trong quân đội.
Thứ hai, công tác đảng, công tác chính trị là môn học chuyên ngành
trong chương trình đào tạo của các nhà trường và cơ sở đào tạo cán bộ chính trị
trong toàn quân, trực tiếp trang bị tri thức, kinh nghiệm, kỹ năng, tay nghề và
bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, rèn luyện bản lĩnh, phương pháp tác phong công
tác cho học viên theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Nội dung, hình thức và phương
pháp giảng dạy công tác đảng, công tác chính trị có ý nghĩa quyết định đến chất
lượng đội ngũ cán bộ chính trị, những người sau này sẽ là những chính ủy, chính
trị viên chủ trì về chính trị và trực tiếp tổ chức, chỉ đạo, tiến hành các hoạt
động công tác đảng, công tác chính trị ở đơn vị sau khi ra trường hoặc là những
giáo viên, giảng viên, cán bộ khoa học xã hội và nhân văn quân sự làm công tác
nghiên cứu, giảng dạy ở các học viện, nhà trường Quân đội.
Thứ ba, cùng với các công tác khác, công tác đảng, công tác chính
trị góp phần đổi mới, chuẩn hóa mục tiêu, nội dung, chương trình, hình thức,
phương pháp giảng dạy và phương pháp học tập môn học chuyên ngành công tác
đảng, công tác chính trị ở các nhà trường và cơ sở đào tạo trong Quân đội. Đồng
thời, góp phần định hướng chính trị,
bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác, góp phần “chuẩn
hóa” đội ngũ cán bộ, giảng viên chuyên ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà
nước trong các nhà trường và cơ sở đào tạo cán bộ chính trị trong toàn quân.
Hiện nay, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang
tích cực triển khai thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo,
trong đó có đào tạo cán bộ chính trị. Do vậy, để sự nghiệp đào tạo cán bộ chính
trị thu được những thắng lợi mới, cung cấp cho xã hội, cho Quân đội nguồn “nhân
lực chất lượng cao”, đội ngũ cán bộ chính trị “vừa hồng”, “vừa chuyên” góp phần
xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình
hình mới cũng như tác động của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ Tư. Trong
thời gian tới, hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong đào tạo cán bộ
chính trị cần thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp sau:
Một là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho các
lực lượng trong Quân đội nhận thức đúng về vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác
đảng, công tác chính trị trong đào tạo cán bộ chính trị. Đặc biệt, công tác
đảng, công tác chính trị cần phát huy vai trò tiên phong, chủ động, sáng tạo
trong việc tuyên truyền hướng nghiệp cho thí sinh, người nhà thí sinh trên khắp
mọi miền Tổ quốc để chủ động đăng ký dự thi hoặc tham gia dự xét tuyển sinh
quân sự hoặc chuyển loại cán bộ chính trị trong các nhà trường, cơ sở đào tạo
cán bộ chính trị để phấn đấu rèn luyện trở thành những chính ủy, chính trị
viên, cán bộ chính trị và giáo viên, giảng viên khoa học xã hội và nhân văn
trong Quân đội.
Hai là, tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện lý luận về công
tác đảng, công tác chính trị nói chung và công tác đảng, công tác chính trị
trong đào tạo cán bộ chính trị nói riêng.
Ba là, hoàn thiện cơ chế chính sách, tăng cường cơ sở vật chất,
trang thiết bị, phương tiện bảo đảm cho việc giữ vững và phát huy vai trò, hiệu
lực công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội nói chung và công tác
đảng, công tác chính trị trong đào tạo cán bộ chính trị nói riêng.
Bốn là, các cơ
sở đào tạo cán bộ chính trị các cấp, đặc biệt là Trường Sĩ quan Chính trị, Học
viện Chính trị cần phải thường xuyên quan tâm hơn nữa tới nhiệm vụ xây dựng tổ
chức đảng, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị, giảng viên khoa học
xã hội và nhân văn đủ về số lượng, có chất lượng cao, cơ cấu hợp lý, có năng
lực toàn diện và sức chiến đấu cao để lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra
hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong đào tạo cán bộ chính trị cũng
như tham gia vào kiểm định, đánh giá, định hướng cho các hoạt động công tác
đảng, công tác chính trị trong toàn quân, nhất là trong những lĩnh vực mới,
nhiệm vụ khó, đơn vị hoạt động mang tính chất đặc thù.
Năm là, phát huy
hơn nữa vai trò và khẳng định vị thế của đội ngũ chính ủy, chính trị viên, đội
ngũ cán bộ chính trị ở các nhà trường, cơ sở đào tạo cán bộ chính trị trong
việc đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp dạy học nói chung, dạy học công
tác đảng, công tác chính trị nói riêng cũng như toàn bộ hoạt động công tác đảng,
công tác chính trị ở các đơn vị trong Quân đội, bảo đảm cho các hoạt động đó
thực sự mẫu mực, là những bài học trực quan sinh động, bổ ích, thiết thực, góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ chính trị cho Quân đội.
Sáu là, các cơ quan, đơn vị toàn quân cần phải thường xuyên đổi mới
nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị,
hợp tác tích cực cùng với các nhà trường và cơ sở đào tạo cán bộ chính trị
trong việc tạo nguồn đào tạo và tổ chức chặt chẽ, có hiệu quả việc thực hiện
nhiệm vụ thực tập, kiến tập, nghiên cứu, khảo sát thực tế của học viên và cán
bộ chính trị ở các nhà trường khi đến đơn vị cơ sở công tác. Đồng thời, các cơ
quan, đơn vị cần chủ động cung cấp những cơ sở thực tiễn có liên quan tới hoạt
động công tác đảng, công tác chính trị và tham gia tích cực hơn trong việc luân
chuyển, điều động, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ chính trị có phẩm chất, năng lực,
kinh nghiệm trong hoạt động công tác đảng, công tác chính trị ở đơn vị về các
nhà trường để tham gia đào tạo cán bộ chính trị cho Quân đội; đặc biệt là về
công tác tại Khoa chuyên ngành Công tác đảng, công tác chính trị, cơ quan chính
trị, cán bộ chủ trì về chính trị ở các nhà trường và cơ sở đào tạo cán bộ chính
trị trong Quân đội./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn
kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà
Nội, 2016.
(2) Tổng cục Chính trị, Quá trình hình thành tổ chức và chỉ đạo công
tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội, Biên niên sự kiện và tư liệu, tập
1 (1944-1954), Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1997.
(3) Đảng ủy Quân sự Trung ương, Nghị quyết về công tác giáo dục - đào tạo trong tình hình mới, Nxb
Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2007.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét